Διατροφή για καλύτερη Διάθεση

Πλέον φτάσαμε στη καρδιά του Φθινοπώρου και μαζί με τα σαγηνευτικά ηλιοβασιλέματα και τις ατέλειωτες ώρες ρακέτας στην παραλία, χάνεται αργά και σταθερά η καλή μας διάθεση ενώ ταυτόχρονα ξεμυτίζει η ενοχλητική  δυσθυμία. Μέχρι ένα σημείο η εποχική έλλειψη όρεξης , η κακή διάθεση και η μελαγχολία κρέμονται στωικά κάτω απ´ τα φθινοπωρινά σύννεφα που εξοβελίζουν τον ήλιο. Ανάλογα με το γεωγραφικό μεσημβρινό που έχουμε γεννηθεί και ζούμε, ο οργανισμός μας είναι εξοικιωμένος  με αυτές τις αέναες κυκλικές διακυμάνσεις που αν μη τι  άλλο αποτελούν μια επιπόπροσθετη κιρκάδια έκφραση της ζωής 

. 

Αν προσθέσουμε  τα επιμέρους κοινωνικοοικονομικά ζητηματα η εξίσωση γίνεται πολυπλοκότερη  ενώ συνάμα η ένταση αυτών των δυσάρεστων συναισθημάτων μεγαλώνει επιτείνοντας το πρόβλημα. Όπως γίνεται και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν υπάρχει κάποια  μαγική λύση επιστροφής της καλής ψυχολογίας μας. Η αλήθεια είναι ότι αν  αγγίξουμε το θέμα φιλοσοφικά, όπως έχει αναφέρει και ο Αριστοτέλης ´μεταβολή δε πάντων γλυκύ' θέλοντας να τονίσει ότι η ποικιλία στη ζωή μας δίνει πραγματικό νόημα και μέτρο σύγκρισης του τώρα. Δεν μπορώ να φανταστώ μια ζωή όπου ο δατισμός υπερέχει οδηγώντας σε μια αφύσικη μονοτονία. Αυτό συμβαίνει και με τη ψυχολογία μας η οποία καλή ή κακή πεσμένη ή εξυψωμένη μέχρι ένα σημείο καθορίζεται και από την εποχικότητα. 

Στο παρών άρθρο εντοπίζουμε σε κάποιες διατροφικές συμβουλές ώστε αυτό το παροδικό φαινόμενο όσο είναι δυνατόν να αμβλυνθεί περιορίζοντας επιπροσθέτως το χρόνο εμφάνισης καθώς και υποβοηθώντας την ταχύτερη ανάκαμψη. Σε καμία περίπτωση δεν απευθύνεται σε παθολογικές μορφές κατάθλιψης καθώς και δεν υποκαθιστά άλλες ιατρικές πράξεις που κρίνονται απαραίτητες.

Σαφώς και υπάρχουν πολλά τρόφιμα που μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, ωστόσο ξεχωρίζουμε 10 κατηγορίες που επιστημονικά φαίνεται ότι συγκεντρώνουν αρκετά θετικά στοιχεία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του τροφίμου δεν είναι άλλο από την συνεργική του δράση. Καθαρά για τεχνικούς και ερευνητικούς σκοπούς οι μελέτες σχεδιάζονται έτσι ώστε αρκετές φορές(όχι πάντα) να δίνουν έμφαση σε κάποιο συστατικό τροφίμου και τη διερεύνηση του, παρόλα αυτά συχνά αγνοούμε  ότι η θετική δράση ενός τροφίμου μπορεί να προκύπτει από συνεργασία, αλληλεπικαλύψεις ή αλληλοεκτροπές  εκατοντάδων ουσιών που περιέχει. Προχωρώντας καταγράφονται τα εξής: 

1.      Πράσινα φυλλώδη λαχανικά και μπρόκολο περιέχουν σημαντικές ποσότητες  φυλλικού οξέος, ασβεστίου, μαγνησίου και βιταμίνης Κ. Το φυλλικό  έχει χρησιμοποιηθεί ως συμπλήρωμα για τη βελτίωση της κατάθλιψης [1].

2.      Μύδια και στρείδια. Τα στρείδια και τα οστρακοειδή περιέχουν άφθονη βιταμίνη Β12, η ​​οποία είναι σημαντική για τους νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο και τα νευρικό σύστημα. Εάν είστε vegan ή χορτοφάγος, μπορεί να έχετε χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Β12 επειδή βρίσκεται κυρίως στο κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά. Είναι σημαντικό να βρείτε εναλλακτικές πηγές βιταμίνης Β12 ακόμα και αν χρειαστεί να λαμβάνετε συμπλήρωμα.

3.      Ψάρια και ιχθυέλαιο. Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η υψηλή κατανάλωση ψαριών μειώνει την κατάθλιψη [2]. Αυτό μπορεί εν μέρει να οφείλεται στο γεγονός ότι τα ψάρια είναι συχνά μια καλή πηγή ωμέγα-3 λιπαρών οξέων το οποίο αποτελεί ένα αποτελεσματικό συμπλήρωμα στη θεραπεία της κατάθλιψης [3]. Αν χρησιμοποιείτε συμπληρώματα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, οι περισσότερες μελέτες συνιστούν 1 έως 3 γραμμάρια ημερησίως ενώ πρέπει να περιέχει περισσότερο εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) από το εικοσιδυαεξανοϊκό οξύ (DHA) που αναγράφεται στην ετικέτα. Επίσης προκειμένου να αποφευχθεί η έκθεση σε υδράργυρο που βρίσκεται στα λιπαρά ψάρια, οι έγκυες γυναίκες πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικές σχετικά με τη ποσότητα και τα είδη ψαριών που καταναλώνουν.

4.      Καρύδια, αμύγδαλα και φουντούκια. Τα καρύδια αποτελούν μια σημαντική πηγή βιταμίνης Ε, ενώ μπορείτε να τα καταναλώνετε ωμά και ανάλατα. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι μια μεσογειακή διατροφή αποτελούμενη καθημερινά με 60 γραμμάρια μικτών καρπών, όπως τα καρύδια, τα αμύγδαλα και τα φουντούκια, μείωσε σημαντικά την κατάθλιψη [4].

5.      Μούρα. Έχει βρεθεί ότι προστατεύουν τον εγκέφαλο και συγκεκριμένα  σε μια μελέτη η κατανάλωση δύο μερίδων blueberries την εβδομάδα συνδέεται με τη μείωση του κινδύνου της νόσου του Alzheimer κατά 35% [5].

6.      Φακές, ρεβίθια, φασόλια. Τα όσπρια περιέχουν υψηλά επίπεδα φολικού και ψευδαργύρου, τα οποία και τα δύο έχουν χρησιμοποιηθεί  αποτελεσματικά ως συμπληρώματα για την κατάθλιψη [6]. Η λήψη επαρκούς ψευδαργύρου είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους χορτοφάγους και τους βέγκαν, καθώς η απορρόφηση ψευδαργύρου μπορεί να μειωθεί κατά 50% από τα φυτά. Τα φασόλια είναι μια καλή πηγή πρωτεϊνών και διατηρούν σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα επιπλέον τα φασόλια όπως επίσης και τα μαυρομάτικα φασόλια περιέχουν   υψηλά επίπεδα φυλλικού οξέος.

7.      Μαύρη σοκολάτα. Η μαύρη σοκολάτα και το κακάο (καβουρντισμένο κακάο) περιέχουν πολυφαινόλες, έναν τύπο αντιοξειδωτικού που βρίσκεται στα φυτά που έχει βρεθεί ότι βελτιώνει την ηρεμία και επιφέρει ευχαρίστηση σε μελέτες όπου οι άνθρωποι έλαβαν ένα μείγμα ποτών σοκολάτας [7] . Το κακάο και η σκόνη κακάο ενδέχεται να περιέχουν τοξικά βαρέα μέταλλα, ανάλογα με το εμπορικό σήμα. Αυτά δεν θα αναγράφονται στην ετικέτα, οπότε αν είναι εφικτό ελέγξτε τις ανεξάρτητες δοκιμές εργαστηρίων, όπως τα εργαστήρια καταναλωτών πριν από την αγορά.

8.      Σπόροι κολοκύθας. Ένα τέταρτο του φλιτζανιού περιέχει σχεδόν το ήμισυ της καθημερινής συνιστώμενης δόσης για το μαγνήσιο, που αποτελεί απαραίτητο μέταλλο για να σας προστατεύσει από την κατάθλιψη και το άγχος [8]. Οι σπόροι κολοκύθας περιέχουν επίσης ψευδάργυρο,  ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και τρυπτοφάνη, που βοηθάει στον καλύτερη ποιότητα ύπνου.

9.       Ζυμωμένα τρόφιμα και προβιοτικά. Οι ερευνητές ρίχνουν φως στη σημαντική σύνδεση μεταξύ των βακτηριδίων στο έντερο (το λεγόμενο "δεύτερο εγκέφαλο") και στη διάθεσή σας. Τα ζυμωμένα τρόφιμα όπως το γιαούρτι και το ξινολάχανο περιέχουν προβιοτικά και μπορούν να μειώσουν το κοινωνικό άγχος. Τα ζυμωμένα τρόφιμα και τα προβιοτικά μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην κατάθλιψη και το άγχος κάτι που φάνηκε σε μια μετανάλυση [9] στην οποία χρησιμοποιήθηκε και μια μελέτη με ασθενής με major Depression.

10.   Turmeric. Το δραστικό συστατικό του κουρκουμά είναι η κουρκουμίνη, μια αντιφλεγμονώδης ουσία που έχει βρεθεί ότι βελτιώνει την αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών για τη μείωση της κατάθλιψης [10]. Μπορείτε να το πιείτε σε ένα τσάι ή να το προσθέσετε στα καθημερινά σας πιάτα όπως  σαλάτες και σάλτσες ζυμαρικών.

Ωστόσο η παραπάνω λίστα τροφίμων αν και χρήσιμη, από μόνη της δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά αν δεν κάνουμε  κάποιες παράλληλες σκέψεις και δεν δημιουργήσουμε ορισμένες στρατηγικές ώστε να χρησιμοποιηθούν σωστά. Σε καμία περίπτωση δεν λειτουργούμε σπασμωδικά εντάσσοντας όλα τα τρόφιμα άναρχα στη διατροφή μας, σε αντίθετη περίπτωση απλά θα φορτώσουμε την καθημερινότητα μας με περίσσιες θερμίδες ειδικά με τη σοκολάτα και τους ξηρούς καρπούς. Βλέπουμε λοιπόν ποια είναι η διαθεσιμότητα των παραπάνω τροφίμων σε συνδυασμό με την τιμή και τα γούστα μας, έτσι καταλήγουμε σε 3-5 από αυτά που είναι εφικτό να καταναλωθούν σε καθημερινή ή  εβδομαδιαία βάση. Επίσης ενεργοποιούμε τη δημιουργικότητα μας και φτιάχνουμε συνδυασμούς με άλλα τρόφιμα ώστε εύκολα και υγιεινά να γίνουμε αποτελεσματικότεροι, για παράδειγμα τα μούρα συνδυάζονται τέλεια με το γιαούρτι και τους ξηρούς καρπούς, ενώ τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και τα ψάρια παντρεύονται σε δεκάδες συνταγές, γενικά το διαδίκτυο και η τηλεόραση βρίθουν από συμπαθητικές έως χρήσιμες μαγειρικές εκπομπές που κινητοποιούν την έμπνευση μας.

Τελειώνοντας θα ήταν σκόπιμο να αναφερθεί ένας σημαντικότατος εγκάρσιως διατροφικός παράγοντας που μπορεί να επιστρατευτεί ώστε να ανακτήσουμε τη χαμένη μας καλοκαιρινή διάθεση. Στην αρχαία Ελλάδα το συμπόσιο (συν+πίνειν) ήταν μια διαδεδομένη συνήθεια συνάθροισης και διασκέδασης με κοινό παρονομαστή τη τροφή και το κρασί, ενώ στις μέρες μας η συγκεκριμένη συνήθεια φθίνει. Ειδικά αυτή η αντίστροφη βουτιά από τις παραλίες στο χειμερινό ηλιοστάσιο χτυπά τη κοινωνικότητα μας και αυτό αποτελεί μια διαχειρίσιμη  κατάσταση όπου η τροφή μπορεί να αποτελέσει κοινό τόπο ενεργοποίησης του διεγέρτη διάθεσης. Σε μια μεγάλη μελέτη (Thai Cohort Study, 2015) [11] που χρησιμοποιήθηκαν ερωτηματολόγια αυτοαξιολόγησης για 87.500 άτομα φάνηκε ότι τα  κοινά οικογενειακά γεύματα  και  οι ετήσιες εορταστικές εκδηλώσεις προάγουν την ευτυχία . Επίσης, η ευτυχία μπορεί  να εκδηλωθεί στην καθημερινότητα μέσω συχνότερων γευμάτων με άλλους. Αυτό ισχύει τόσο για τη Βουδιστική Ασία, όσο και για τις χριστιανικές κοινωνίες κάτι που έρχεται να επικαιροποιήσει την ανάγκη επαφής μιας και η τελευταία χάνεται με ιλιγγιώδεις ταχύτητες περιζωμένη σε ταμπλέτες και  στοιβαγμένη μέσα σε εγωπαθή smartphone. Ποιος ξέρει, τελικά όταν ο Επίκουρος υποστήριζε ‘Θα πρέπει να βρούμε με ποιον θα φάμε και θα πιούμε, πριν βρούμε τι θα φάμε και θα πιούμε’ ίσως είχε στο μυαλό του πολλά περισσότερα από όσα νομίζουμε.

 Βιβλιογραφία:

1.     Folate for depressive disorders: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Taylor MJ, Carney SM, Goodwin GM, Geddes JR J Psychopharmacol. 2004 Jun; 18(2):251-6.

2.     Depressive symptoms and diet: their effects on prospective inflammation levels in the elderly. Luciano M, Mõttus R, Starr JM, McNeill G, Jia X, Craig LC, Deary IJ Brain Behav Immun. 2012 Jul; 26(5):717-20.

3.     Meta-analysis of the effects of eicosapentaenoic acid (EPA) in clinical trials in depression. Sublette ME, Ellis SP, Geant AL, Mann JJ J Clin Psychiatry. 2011 Dec; 72(12):1577-84.

4.     Pribis P. Effects of Walnut Consumption on Mood in Young Adults—A Randomized Controlled Trial. Nutrients. 2016;8(11):668. doi:10.3390/nu8110668.

5.     KRIKORIAN R, SHIDLER MD, NASH TA, et al. Blueberry Supplementation Improves Memory in Older Adults. Journal of agricultural and food chemistry. 2010;58(7):3996-4000. doi:10.1021/jf9029332.

6.     Ranjbar E, Kasaei MS, Mohammad-Shirazi M, et al. Effects of Zinc Supplementation in Patients with Major Depression: A Randomized Clinical Trial. Iranian Journal of Psychiatry. 2013;8(2):73-79.

7.     Scholey, A. and Owen, L. (2013), Effects of chocolate on cognitive function and mood: a systematic review. Nutr Rev, 71: 665–681. doi:10.1111/nure.12065

8.     Marie-Laure Derom, Carmen Sayón-Orea, José María Martínez-Ortega & Miguel A. Martínez-González Magnesium and depression: a systematic review Nutritional Neuroscience Vol. 16 , Iss. 5,2013

9.     Huang R, Wang K, Hu J. Effect of Probiotics on Depression: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Nutrients. 2016;8(8):483. doi:10.3390/nu8080483.

10.  Ng, Qin Xiang et al. Clinical Use of Curcumin in Depression: A Meta-Analysis  Journal of the American Medical Directors Association , Volume 18 , Issue 6 , 503 – 508

11.  Yiengprugsawan V, Banwell C, Takeda W, Dixon J, Seubsman S, Sleigh AC. Health, Happiness and Eating Together: What Can a Large Thai Cohort Study Tell Us? Global Journal of Health Science. 2015;7(4):270-277. doi:10.5539/gjhs.v7n4p270.

Πως να επιλέγουμε Ελαιόλαδο

Ελαιόλαδο, ένα αγαθό άμεσα συνυφασμένο με την Ελληνική Γή, τις παραδόσεις και τη κουλτούρα μας ως Λαός. Κινούμενο μεταξύ θρύλων, ιστοριών και παραδόσεων αποτελεί μακράν το τρόφιμο με την μεγαλύτερη χρήση στη διατροφή αλλά και τον καλλωπισμό. 

Ξεκινώντας από τον όμηρο ο οποίος αναφέρεται συχνά στην Ελιά και τις χρήσεις της αλλά και φτάνοντας στου νεώτερους ποιητές του εικοστού αιώνα όπως Ελύτης και Ρίτσος που αποδίδουν στην Ελιά έντονη σημειολογία, κατανοούμε την εξέχουσα θέση του ελαιόδεντρου  και των προϊόντων του στην Ελληνική παράδοση. Ο Γιώργος Σεφέρης αναφέρει

Δεν φανταζόμουνα έτσι τη θλίψη

και το θάνατο

έφυγα και ξαναγύρισα στη θάλασσα.

Τη νύχτα πάνω στην κουβέρτα

του Άη Νικόλα ονειρεύτηκα

μια παμπάλαια ελιά να δακρύζει

Και πραγματικά αυτό το υπερ αιωνόβιο δέντρο που ενίοτε σε τούτο τον τόπο δακρύζει έχει και το καταπληκτικό προσόν να ζωγραφίζει την Ελληνική ύπαιθρο με αυτό το απαλό πράσινο χρώμα που λαμπυρίζει κάτω απ΄τις ακτίνες καθρεφτίζοντας υγεία και αγνότητα.

Στην πραγματικότητα αν και τα Ελαιόδεντρα αποτελούν αιώνιους ακίνητους μάρτυρες του χρόνου η ανθεκτικότητα τους σε περιβαλλοντικές αντιξοότητες και όχι μόνο είναι ασύγκριτη. 

Το πραγματικό πρόβλημα ξεκινά μετά την συγκομιδή του καρπού της Ελιάς και μεγιστοποιείτε κατά τη διαδικασία μεταφοράς, έκθλιψης του καρπού , τυποποίησης και αποθήκευσης. Όσο ανθεκτικό είναι το ελαιόδέντρο τόσο ευαίσθητο και επιρρεπές σε διάφορες αλλοιώσεις είναι το προϊόν του ελαιολάδου.

Στο παρών άρθρο θα προσπαθήσω πολύ σύντομα να αναφέρω τις κατηγοριοποιήσεις του Ελαιολάδου βάση ποιότητας και σύστασης αλλά και μερικούς εύκολους και γρήγορους τρόπους να αποφύγετε τις κακοτοπιές. Στην προκειμένη περίπτωση οι κακοτοπιές είναι δύο και πρόκειται α) για ένα από τα  αρχαιότερα οικονομικά εγκλήματα τη νοθεία β) το ελαττωματικό σε ποιοτικά χαρακτηριστικά ελαιόλαδο.

Αρχικά λοιπόν θα πρέπει να ενεργοποιήσουμε το απαραίτητο προσόν ενός καταναλωτή το οποίο δεν είναι άλλο από την παρατήρηση των ετικετών. Μια φιάλη στο super market που αναγράφει ελαιόλαδο δεν έχει καμία απολύτως σχέση με λαδάκι που έβγαλαν δυστυχώς μόνο πέρυσι   τα 10 δέντρα σας στο χωρίο. Η αλήθεια είναι ότι σε αυτή την περίπτωση δεν σας κοροϊδεύει κάποιος, ούτε υπάρχει κάποια συνωμοσία, απλά η βιομηχανία τροφίμων ακολουθεί ευλαβικά τον Κώδικα τροφίμων και ποτών και τις εκάστοτε αγορανομικές και άλλες διατάξεις. Συνεπώς πρέπει να γνωρίζεται ότι το ελαιόλαδο διαχωρίζεται στις παρακάτω κατηγορίες :

   1. Παρθένα Ελαιόλαδα

Έλαια που λαμβάνονται από τον ελαιόκαρπο μόνο με μηχανικές μεθόδους ή άλλες φυσικές επεξεργασίες, με συνθήκες που δεν προκαλούν αλλοίωση του ελαίου και τα οποία δεν έχουν υποστεί καμία άλλη επεξεργασία πλην της πλύσης, της μετάγγισης, της φυγοκέντρισης και της διήθησης.

Τα έλαια αυτά κατατάσσονται και ταξινομούνται αναλυτικά με τις ακόλουθες ονομασίες:

α. Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο

Το ελαιόλαδο του οποίου η περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα (οξύτητα) δεν υπερβαίνει τα 0,8 g ανά 100 g (0,8%) και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για τη κατηγορία αυτή.

β. Παρθένο Ελαιόλαδο

Το ελαιόλαδο η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 2% και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.

γ. Ελαιόλαδο Λαμπάντε

Το ελαιόλαδο του οποίου η οξύτητα είναι μεγαλύτερη το 2% και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.

2. Εξευγενισμένο Ελαιόλαδο

Το ελαιόλαδο που λαμβάνεται από τον εξευγενισμό παρθένων ελαιολάδων, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 0,3% και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.

3. Ελαιόλαδο - αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα

Το έλαιο που λαμβάνεται από ανάμειξη εξευγενισμένου ελαιολάδου και παρθένων ελαιολάδων, εκτός από το ελαιόλαδο λαμπάντε, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 1% και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.

4. Ακατέργαστο Πυρηνέλαιο

Το έλαιο που λαμβάνεται από τους πυρήνες της ελιάς, κατόπιν επεξεργασίας με διαλύτες ή με φυσικά μέσα ή το έλαιο που αντιστοιχεί (με εξαίρεση ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά) σε ελαιόλαδο λαμπάντε.

5. Εξευγενισμένο Πυρηνέλαιο

Το έλαιο που λαμβάνεται από τον εξευγενισμό του ακατέργαστου πυρηνέλαιου, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 0,3% και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.

6. Πυρηνέλαιο

Το έλαιο που λαμβάνεται από ανάμειξη εξευγενισμένου πυρηνέλαιου και παρθένων ελαιολάδων, εκτός από το ελαιόλαδο λαμπάντε, η οξύτητα του οποίου δεν υπερβαίνει το 1% και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.

Προτρέχω να σας διευκολύνω και να ξεκαθαρίσω ότι δεν χρειάζεται να πάρετε τη παραπάνω λίστα για να επιλέγετε ελαιόλαδο στο super market , αλλά να ακολουθείτε ένα χρυσό κανόνα όταν ψωνίζετε τυποποιημένο ελαιόλαδο, φιάλη που δεν αναγράφει Εξαιρετικό παρθένο Ελαιόλαδο αποτελείτε από μίγμα ελαιολάδων και μάλιστα περιέχει σε αυξημένο ποσοστό εξευγενισμένο.

Ευλόγως μπορεί να ρωτήσει κάποιος είναι καλό? Η απάντηση είναι ότι είναι βρώσιμο, μπορείτε να το χρησιμοποιείτε στη μαγειρική είναι μάλιστα και αρκετά οικονομικότερο, αλλά δεν είναι το τυπικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που έχει προκύψει από το ελαιοτριβείο μόνο από έκθλιψη και ενδεχομένως φιλτράρισμα. Μια γευστική αντιπαραβολή μεταξύ ενός τέτοιου μίγματος με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο θα σας πείσει και σας προκαλώ να το κάνετε για εκπαιδευτικούς λόγους.

Επίσης καλό είναι να γνωρίζεται πως το πυρηνέλαιο και τα παράγωγα του, προκύπτουν από μια βίαιη χημική διεργασία που ονομάζεται εκχύλιση και γίνεται με τη βοήθεια διαλυτών που κλέβουν ότι έχει απομείνει μέσα στον πυρήνα(κουφάρι) της ελιάς. Συνεπώς αν και η τιμή στα ράφια είναι άκρως δελεαστική να γνωρίζετε ότι η χρήση του περιορίζεται κυρίως  για καντήλια και όχι για μια ισορροπημένη διατροφή.

Μια επίσης  αναμενόμενη ερώτηση είναι αν υπάρχει νοθεία σε τυποποιημένα ελαιόλαδα που βρίσκονται στα ράφια? Η απάντηση είναι ότι σαφώς εγκυμονεί ο κίνδυνος και μάλιστα όσο πιο άγνωστη και περιορισμένης κυκλοφορίας είναι μια μάρκα τόσο μεγαλύτερος είναι. Ωστόσο μια ασφαλιστική δικλείδα αποτελούν οι ανακοινώσεις του ΕΦΕΤ που συχνά πυκνά διοχετεύονται στο διαδίκτυο και αναφέρουν με ονοματεπώνυμο κάποιους ξύπνιους καιροσκόπους.

Γιατί όμως δεν θέλουμε τη νοθεία? Αυτή η ερώτηση μπορεί να απαντηθεί πολύ εύκολα αν αναλογιστούμε την κλοπή την οποία υφιστάμεθα  αλλά και τυχόν κινδύνους στη δημόσια υγεία δεδομένου ότι δεν γνωρίζουμε τη προέλευση και ποιότητα του χρησιμοποιημένου προϊόντος. Πχ τα τελευταία χρόνια το πιο εξελιγμένο έλαιο για νοθεία αποτελεί το φουντουκέλαιο, κάτι που κάνει πολύ δύσκολη την ανάλυση και για να διαπιστωθεί χρειάζεται ανάλυση στερολικού κλάσματος με άερια χρωματογραφία μια επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία που απαιτεί εξειδικευμένο προσωπικό. Το πρόβλημα με το φουντουκέλαιο είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι αλλεργική στα φουντούκια και μπορεί με την κατανάλωση του να προκληθεί σοβαρή αλλεργία.

Ένας  από τους πιο κοινότυπους αστικούς μύθους αναφέρει ότι αυτός ο εικοσακιλος τενεκές που  έφερε ο μπατζανάκης σας από τον αδελφικό καλαματιανό του φίλο με το αζημίωτο βέβαια, περιέχει το καλύτερο οικολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που κυκλοφορεί στην πιάτσα και είσαστε πολύ τυχεροί που πληρώσατε  μόνο 80 ευρώ. Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζεται απολύτως τίποτα, πρόκειται για εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο κατά δήλωση του κομιστή και όσο μαύρη και άραχνη μπορεί να είναι η ξεχειλίζουσα μούργα άλλο τόσο μπορεί να είναι και η καταγωγή του ελαιολάδου σας. Συνεπώς αν δεν είστε 100% σίγουροι για το τι έχει μέσα ο τενεκές μην προχωράτε σε τέτοιες αγορές που είναι τουλάχιστον άστοχες. Πιθανότατα ο μόνος που γνωρίζει 100% για την ποιότητα του ελαιολάδου θα είναι ιδιοκτήτης του Ελαιοτριβίου αλλά ακόμα και για αυτό δεν είμαι απολύτως σίγουρος. Για όσους σπεύσουν να σκεφτούν ότι οι μικροί παραγωγοί δεν κάνουν τέτοια ή δεν έχουν τη δυνατότητα, να σας αναφέρω  ότι συνήθως η νοθεία και στα τυποποιημένα ελαιόλαδα  προκύπτει απευθείας από τους εμπόρους της πρώτης ύλης και απ΄την αδυναμία ελέγχου της από τον τυποποιητή.

Για το τέλος άφησα το ποιο αισιόδοξο, διότι φοβάμαι ότι κάποιοι μπερδεύτηκαν ή δυσανασχέτησαν από την πολυπλοκότητα και τελικά αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι ο καθένας μας ατομικά  μέχρι ένα στάδιο μπορεί να καταλάβει αν κάτι δεν πάει καλά με το προς κατανάλωση λαδάκι μας. Εμπιστευτείτε τις αισθήσεις σας και δεν θα πέφτετε συχνά έξω, τα ελαιόλαδα έχουν οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και αυτά είναι φρουτώδες, πικάντικο και πικρό. Πάρτε μια μικρή ποσότητα λαδιού σκέτη (χωρίς τομάτα και φέτα σαφώς)και παίξτε στο στόμα σας, αν βγαίνουν αρώματα, νιώθετε πικρίλα ή κάψιμο στον ουρανίσκο είστε σε καλό δρόμο, αν βλέπετε πολύ μούργα, περίεργο σκοτεινό χρώμα και δυσάρεστη γεύση ή καθόλου γέυση , τότε αυτό που αγοράζετε στην καλύτερη των περιπτώσεων δεν αξίζει τα χρήματα που δίνεται.

Ελπίζω να βοήθησα!!!  

Tips Ώστε να επανέλθουμε διατροφικά μετά τις καλοκαιρινές διακοπές

Nόστιμα σουβλάκια, χάμπουργκερ, πίτσες, πυρηνικές σαλάτες , κατεψυγμένες απολαύσεις  ροφήματα, κοκτέιλ, μπύρες καταλαβαίνω ξυπνούν τις πολύ νωπές μνήμες καλοκαιρινών απολαύσεων κάτι  που μπορεί να κάνει δύσκολο το να σταματήσετε να τρώτε. Για να μην αναφέρουμε τους φίλους και την οικογένειά σας, με τους οποίους η συνομιλία και η κατανάλωση συχνά συμβαδίζουν. Η υπερκατανάλωση τροφής δεν είναι κάτι που συνήθως σχεδιάζετε να κάνετε, αλλά μην κακίζετε  τον εαυτό σας αν υποκύψατε σε απολαύσεις, άλλωστε αυτό μέσες άκρες είναι και το νόημα των διακοπών αρκεί μην παγιώνεται σε ετήσια βάση. Αντ 'αυτού, ατσαλώστε τον εαυτό σας και επιστρέψτε στο σωστό δρόμο  χρησιμοποιώντας τις παρακάτω συμβουλές:

1. Ξεκινήστε με φρεσκάδα

Μια νέα μέρα σημαίνει μια νέα αρχή. Ξεκινήστε τη μέρα μετά τις διακοπές σας με το να φάτε ένα ισορροπημένο πρωινό, όπως ένα αυγό, ελληνικό γιαούρτη  γεμάτο με φρούτα. Συνεχίστε την ημέρα σας με υγιεινά σνακ και γεύματα. Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται τρία γεύματα και δύο σνακ. Μόλις μπορέσετε να περάσετε εκείνη την πρώτη (αποφράδα) μέρα υγιεινής διατροφής, κάθε επόμενη μέρα γίνεται ευκολότερη.

2. Παρακολουθήστε την πρόοδό σας

Η παρακολούθηση κατανάλωσης τροφής και της δραστηριότητάς είναι ένας φανταστικός τρόπος να ενημερωθείτε και να είστε υπεύθυνοι για τις συνήθειες σας. Αν για παράδειγμα βρίσκεστε μακριά από το στόχο των 10000 βημάτων κάντε λίγους γύρους στη γειτονιά σας  ή περπατήστε στο τοπικό πάρκο-στάδιο με ένα φίλο. Εάν διαπιστώσετε ότι τρώτε πάρα πολλές θερμίδες, καταλάβετε από πού προέρχονται και αφαιρέστε  τις επιπλέον θερμίδες.

3. Προγραμματίστε

Προγραμματίστε εκ των προτέρων τα γεύματά σας λίγες ημέρες ή εβδομάδες νωρίτερα ώστε να προλάβετε να προμηθευτείτε τα κατάλληλα υγιεινά υλικά και τρόφιμα . Σκεφτείτε τα σνακ και τα γεύματα που θέλετε να προετοιμάσετε και κάντε μια λίστα αγορών. Ορισμένα από τα σνακ μου περιλαμβάνουν το ελληνικό γιαούρτι, φρέσκια ​​μοτσαρέλα, τα κριτσίνια ολικής αλέσεως και τα φρούτα εποχής. Επίσης, κρατήστε παγωτά με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες εκτός  σπιτιού.

4. Μαγειρέψτε και παγώστε

Μέρος του σχεδιασμού αφορά και τη πρόβλεψη των ημερών που θα είστε πολύ απασχολημένοι με την εργασία, τα παιδιά ,τη ζωή και ανησυχείτε για το μαγείρεμα. Για να προετοιμαστείτε για εκείνες της μέρες, αφιερώστε μια μέρα το μήνα για να μαγειρέψετε μια διπλή παρτίδα ενός υγιεινού γεύματος και παγώστε το για αργότερα. Μερίστε τα γεύματα σε δοχεία μιας μερίδας ή οικογενειακού μεγέθους που είναι ασφαλή για κατάψυξη, ώστε να μπορούν να αποψυχθούν εύκολα τίς πολυάσχολες μέρες.

5. Δημιουργήστε μια υγιεινή σαλάτα.

Φτιάξτε  μια νόστιμη σαλάτα γεμάτη με φυτικές ίνες και πρωτεΐνες για να σας συντηρεί το αίσθημα κορεσμού . Τα λαχανικά είναι πολύ χαμηλά σε θερμίδες ενώ παράλληλα είναι  γεμάτα νερό ώστε να  σας ενυδατώσουν, το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο ζεστό και υγρό καιρό. Για να χτίσετε τη σαλάτα σας, ξεκινήστε με ένα πράσινο λαχανικό όπως το μαρούλι. Χρησιμοποιήστε  αγγούρια,  ραπάνάκια, πιπεριές,  μανιτάρια και ντομάτες που είναι όλες εξαιρετικές επιλογές. Προσθέστε μια πρωτεΐνη πχ ένα αυγό ή λίγο κοτόπουλου και στη συνέχεια επιλέξτε ένα συστατικό υψηλότερης θερμιδικής αξίας για να προσθέσετε, όπως τεμαχισμένο τυρί, ψιλοκομμένο καρύδι ή αβοκάντο. Ολοκληρώστε τη σαλάτα σας με 1 - 2 κουταλιές της σούπας βινεγκρέτ ή φρέσκο ​​χυμό λεμονιού.

6. Μην πέσετε στην παγίδα των υπέρ τροφών.

Τα ολόκληρα τρόφιμα όπως τα φρούτα και τα λαχανικά είναι "έξοχα". Περιέχουν βιταμίνες, ανόργανα άλατα, φυτικές ίνες και φυτοχημικά (φυσικές ενώσεις φυτών που βοηθούν στην πρόληψη και την καταπολέμηση ασθενειών) για να διατηρήσουν το σώμα σας υγιές. Δεν υπάρχει κανένα τρόφιμο να  σας βοηθήσει να χάσετε βάρος ή να κάψετε λίπος πολλώ δε μάλλον τρώγοντας υπερβολικές ποσότητες υπερτροφών μπορεί στην πραγματικότητα να προσθέσει άσκοπες θερμίδες στη  διατροφή σας. Το τέχνασμα τρώω μια ποικιλία από τρόφιμα για  μια ισορροπημένη διατροφή, η οποία περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς, σπόρους, μη λιπαρά ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα, υγιή λίπη και άπαχη πρωτεΐνη. Λαμβάνοντας τα μέσω  ποικιλίας τροφίμων μπορεί να είναι πιο σκληρή αλλά σαφώς αποτελεσματικότερη.

Το καλοκαίρι φεύγει και εκτός από τη νοσταλγία και τις χρηστικότατες απερχόμενες κρεπάλες,   θα ήταν σκόπιμο να  διατηρήσουμε μόνο τη διάθεση , δύναμη και το εξωτικό μας μαύρισμα. Σε αντιδιαστολή καλό θα ήταν σύντομα να μπαίνουμε σε μια καλώς εννοούμενη διατροφική ρουτίνα ώστε το επόμενο καλοκαίρι με χαρά να ξανά κυλήσουμε στα γνωστά ηδονικά μας μονοπάτια.     

Η Αθλητική διατροφή στην Αρχαία Ελλάδα

H Τροφή ήταν ένα σημαντικότατο μέρος της ζωής στην Αρχαία Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα η διατροφή των περισσοτέρων ανθρώπων συνίστατο κυρίως σε ψωμιά, λαχανικά και φρούτα. Αυτές οι διατροφικές ομάδες είναι αυτό που σήμερα θεωρούμε αναπόσπαστο μέρος της Μεσογειακής Διατροφής, δηλαδή ένα πρότυπο κατανάλωσης που συνδέεται με  χαμηλό ποσοστό καρδιακών παθήσεων στην περιοχή της Μεσογείου. Στην αρχαιότητα η πιο συνηθισμένη προς βρώση πρωτεϊνική πηγή  ήταν τα ψάρια, λόγω της θαλάσσιας εγγύτητας για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.

Ο αθλητισμός στον αρχαίο μεσογειακό κόσμο ξεκινά με τη μυθολογία, καθορίζεται από τον πόλεμο και τελικά εμφανίζεται με τη μορφή  αθλητικών ανταγωνιστικών εκδηλώσεων που γιορτάζονται σε τέσσερις γεωγραφικές τοποθεσίες: τους Δελφούς, την Ίσθμια, τη Νεμέα και την Ολυμπία.

Ο Θησέας, γιος του Αιγαία πιστώνεται με την ανάπτυξη τριών αθλημάτων: ανύψωσης βαρών, πάλης και γυμναστικής. Ήταν ο Θησέας που σήκωσε τη μεγάλη πέτρα στην Τροιζήνα, Ήταν αυτός που πάλεψε και νίκησε το γίγαντα Κερκύων μέσα από τη μόχλευση, και την ικανότητα του πνεύματος. Τέλος Ήταν ο Θησέας, ο οποίος εκπαίδευσε τα αθηναϊκά παιδιά στις τέχνες της γυμναστικής καμάρας και των ταυρομαχιών (Πλούταρχος 15: 1-20: 3) που έστειλαν στο δικαστήριο του βασιλιά Μίνωα στην Κρήτη. Επίσης Ο Όμηρος, περίπου το 750 π.Χ., παρέχει τη μετάβαση από τη μυθολογία που σχετίζεται με τον αθλητισμό στο αθλητικό γεγονός. Ο Όμηρος εντόπισε αθλητικές δραστηριότητες στα πλαίσια στρατιωτικής εκπαίδευσης και περιέγραψε οκτώ εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια των κηδειών που πραγματοποιήθηκαν προς τιμήν του Πατρόκλου.

Καθώς προχωρούμε από την εποχή του ομήρου στην ιστορική περίοδο, βρίσκουμε μια σειρά κειμένων που περιέχουν πληροφορίες για τον αθλητισμό, αθλητισμό- διατροφή και κατάρτιση. Συγκεκριμένα υπάρχουν ελληνικά και λατινικά χωρία για τον αθλητισμό  (Miller 1979 και 1991, Robinson 1981, Sargent 1927, Sweet 1987). Ίσως τα τρία σημαντικότερα πρωταρχικά έγγραφα που σχετίζονται με τον αθλητισμό προέρχονταν από τον Λουκιανό (120-180), τον Galen (Α.Ι. 131-201) και τον Φλάβιο Φιλόστρατο (ΑΔ 170-249).

Οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι και οι καλύτεροι γιατροί μεταξύ των αρχαίων ανέφεραν συχνά ότι η άσκηση ωφελεί την υγεία καθώς και ότι πρέπει να προηγείται του φαγητού . Χαρακτηριστικά αναφέρεται  ‘ Λέω ότι ο καλύτερος αθλητισμός είναι εκείνος που όχι μόνο ασκεί το σώμα αλλά είναι ικανός να ευχαριστήσει το πνεύμα’ , ‘Το παιχνίδι με μια μικρή μπάλα είναι τόσο προσφιλής δραστηριότητα που ακόμα και ο φτωχότερος άνθρωπος είναι σε θέση να έχει τον εξοπλισμό’.

Ο Φιλόστρατος χαρακτήρισε το παραδοσιακό ελληνικό σύστημα αθλητικής εκπαίδευσης ως ένα τετραήμερο κύκλο γνωστό ως Τετράς:

Με το σύστημα Τετράς εννοούμε έναν κύκλο τεσσάρων ημερών, ο καθένας από τον οποίο είναι εντοπισμένος σε μια διαφορετική δραστηριότητα. Η πρώτη μέρα προετοιμάζει τον αθλητή. Η δεύτερη είναι μια δοκιμασία "all-out", η τρίτη  είναι χαλάρωση, ενώ η  τέταρτη είναι μια μεσαίας κλίμακας σκληρή προπόνηση. 

Όπως τόνισε ο Φιλόστρατος:

‘Ενώ οι αθλητικοί γυμναστές ακολουθούν αυτή τη σταθερή ρουτίνα της Τετράδος, δεν δίνουν σημασία στην κατάσταση του αθλητή που προπονούν, αν και βλάπτονται από το φαγητό , το κρασί , τα μυστικά σνακ που τρώνε και την κόπωση. Πώς μπορούμε να προετοιμάσουμε έναν τέτοιο αθλητή για ένα πρόγραμμα Τετράδος?’ αναρωτιέται ο Φιλόστρατος πολύ λογικά.

Ωστόσο ειδικά κείμενα που περιγράφουν τη διατροφή των αρχαίων αθλητών είναι σπάνια. Τα κείμενα των τάφων και των ναών από την αρχαία Αίγυπτο προσδιορίζουν τις αναφορές για  στρατιώτες και  εργάτες διαφόρων επαγγελμάτων, αλλά οι αναφορές στα τρόφιμα των Αιγυπτίων αθλητών λείπουν και οποιαδήποτε παραμπομπή αναφέρεται μόνο στις Πτολεμαϊκές ή τις Ελληνικές και μεταγενέστερες Ρωμαϊκές περιόδους αιγυπτιακής Ιστορίας (Darby et al., 1977).

Υπάρχει επιπλέον μια περίεργη σύγχυση σχετικά με το ρόλο του φιλόσοφου Πυθαγόρα στη δημιουργία διατροφικής αλλαγής μεταξύ των αθλητών. Ο Διογένης Λαέρτης, ο οποίος έζησε τον  3ο αιώνα μ.χ έγραψε:

Ο Πυθαγόρας λέγεται ότι ήταν ο πρώτος που  εκπαιδεύεσαι τους αθλητές σε μια διατροφή κρέατος, ενώ Ο πρώτος αθλητής που το έκανε ήταν ο  Ευρυμένης. Παλαιότερα οι αθλητές είχαν εκπαιδευτεί σε αποξηραμένα φρούτα, τυρί και σιτάρι.

Ο Πυθαγόρας της Σάμου, ο φημισμένος φιλόσοφος, ήταν φυτοφάγος και επιπλέον δεν έτρωγε πολλές ποικιλίες όσπριων (Aykroyd and Doughty 1964). Ο Διογένης Λαέρτης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εισαγωγή κρέατος στη διατροφή των αθλητών ανήκε σε έναν εκπαιδευτή με το ίδιο όνομα. Μια εναλλακτική ονομασία, ωστόσο, αναγνωρίστηκε από τον Παυσανία, έναν σύγχρονο του Διογένη Λαέρτη, ο οποίος έγραψε:

Τα ρεκόρ του Στυμφαλού δρομέα ως δρομέας μεγάλων αποστάσεων ήταν εξαιρετικά. Κέρδισε δύο νίκες στον Δόλιχο της Ολυμπίας, τον ίδιο αριθμό στους Πυθικούς Αγώνες, τρεις στα Ίσθμια και φέτος στα Νέμεα. Λέγεται ότι είχε αρχικά την σκέψη να τρώει κρέας ως μέρος της δίαιτας προπόνησης. Μέχρι τότε, τα τρόφιμα για τους αθλητές ήταν τυρί φρέσκο ​​έξω από το καλάθι. (Παυσανίας, Περιγραφή της Ελλάδας 6: 7: 10)

Ο Φιλόστρατος, γράφοντας αργότερα από τον Παυσανία, συνέκρινε και έρχεται σε αντίθεση με την πρόωρη και σύγχρονη αθλητική διατροφή μέσα από τα χρόνια:

‘Αυτοί οι αθλητές [παλαιότερα] πλένονταν σε ποτάμια και πηγές . Έμαθαν να κοιμούνται στο έδαφος. . . Άλλοι σε κρεβάτια από άχυρο. Το φαγητό τους ήταν ψωμί από κριθάρι και φραγκοστάφυλα. Για τα κρέατα έτρωγαν  βοοειδή, τους ταύρους, τα κατσίκια και τα ελάφια. Έτρωγαν με το λάδι της άγριας ελιάς. Αυτός ο τρόπος ζωής τους έκανε απαλλαγμένους από κάθε ασθένεια και κράτησαν τη νεολαία τους για πολύ καιρό. Μερικοί από αυτούς συμμετείχαν σε οκτώ Ολυμπιακούς αγώνες, άλλοι για εννέα. Ήταν επίσης εξαιρετικοί αρωγοί. . . . Έκαναν τον πόλεμο μια εκπαίδευση για τον αθλητισμό, και έκαναν τον αθλητισμό μια στρατιωτική δραστηριότητα. (Φιλόστρατος, Γυμναστική 43).

Ο Φιλόστρατος περιέγραψε επίσης πώς οι αθλητικές προπονήσεις και η λαϊκή στάση απέναντι στους αθλητές είχαν αλλάξει μέσα στους αιώνες, πώς οι άνδρες της εποχής του είχαν γίνει «πολίτες» αντί για στρατιώτες, τεμπέληδες αντί για ενεργητικούς, μαλακοί και όχι σκληροί. Ισχυρίζεται:

Οι γιατροί εισήγαγαν αδεξιότητα, μας έδωσαν σεφ και μάγειρες για να ευχαριστήσουμε τους ουρανίσκους μας. Έκαναν τους αθλητές με αψιδωτά στομάχια. Οι γιατροί μας έδιωξαν το λευκό ψωμί που φτιαχνόταν πασπαλισμένο με σπόρους παπαρούνας και εισήγαγαν την κατανάλωση φρούτων, σε αντίθεση με την προηγούμενη ιατρική πρακτική. . . . Εισήγαγαν επίσης στους αθλητές τη χρήση χοιρινού κρέατος και μια συλλογή υπέροχων θεωριών. (Φιλόστρατος, σχετικά με τη Γυμναστική 44).

Ο Επίκτητος ένας φιλόσοφος του 1ου-2ου αι. Μ.Χ. αναφέρει ένα αφήγημα που πέρασε μέσα στους αιώνες και ακούγεται από όλους τους αρχαίους και  σύγχρονους που φιλοδοξούν να γίνουν ολυμπιονίκες:

Λέτε «θέλω να κερδίσω στην Ολυμπία». Κοιτάξτε τι εμπλέκεται τόσο πριν όσο και μετά, και μόνο τότε, αν είναι προς όφελός σας, ξεκινήστε το έργο. Εάν το κάνετε, θα πρέπει να τηρείτε τις οδηγίες, να τρώτε σύμφωνα με τους κανονισμούς, να κρατιέστε μακριά από τα επιδόρπια, να ασκείστε με ένα καθορισμένο πρόγραμμα και καθορισμένες ώρες τόσο στη ζέστη όσο και στο κρύο. Δεν πρέπει να πίνετε κρύο νερό και κρασί  όποτε θέλετε. Πρέπει να παραδοθείτε στον προπονητή σας ακριβώς όπως θα κάνατε στο γιατρό σας. Στη συνέχεια, στον ίδιο τον διαγωνισμό, πρέπει να γκρεμίζετε και να γκρεμίζεστε. Θα υπάρξουν στιγμές που θα ξεφλουδίσετε έναν καρπό, θα γυρίσετε τον αστράγαλο σας, θα καταπιείτε κόκκους άμμου και θα φουσκώσετε. Και μετά από όλα αυτά. . . Υπάρχουν στιγμές που [θα χάσετε]. [Και] λέτε, '' Θέλω να κερδίσω στην Ολυμπία '' (Epictetus, Discourses 15: 2-5)

Οι διατροφικές ιστορίες των Ολυμπιονικών του παρελθόντος μπορεί να έχουν υπερβληθεί με την πάροδο του χρόνου. Η μυθική δύναμη του αθλητή Μίλωνα είναι γνωστή. Ο  Μίλων ο Κροτωνιάτης (6ος π.Χ. αιώνας), γιος του Διοτίμου, ήταν παλαιστής από την Μεγάλη Ελλάδα.  Ο Μίλωνας του Κρότωνα έτρωγε 20 κιλά κρέατος και πολλή ψωμή καθώς  και έπινε τρεις στάμνες κρασιού. Στην Ολυμπία έβαλε στους ώμους του έναν τετράχρονο ταύρο και τον έφερε γύρω από το στάδιο, έπειτα τον έκοψε και  έφαγε μέσα σε μια μέρα.

Η διατροφή των αθλητών στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες διέφερε ριζικά από αυτή των σύγχρονων ελίτ αθλητών, ωστόσο η ανάγκη πρωτεϊνών για την κατασκευή μυών και υδατανθράκων για  ενέργεια δεν ήταν διαφορετική. Καθώς οι αρχαίοι Ολύμπιοι προέρχονταν από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα στην Ελλάδα, αυτές οι οικογένειες είχαν την πολυτέλεια να τρέφονται με πλούσια σε πρωτεΐνες όσπρια και κρέατα για να χτίσουν μυς καθώς  δεν έπρεπε να βασίζονται κυρίως σε ψωμιά, φρούτα και λαχανικά.

Όπως παρουσιάζεται και παραπάνω τα πρώιμα αρχεία δείχνουν μια διατροφή πλούσια σε τυρί και φρούτα για τους πρώτους Ολυμπιακούς αθλητές και αργότερα η έμφαση στη διατροφή μετατοπίστηκε στο κρέας. Συνεπώς σχετικά σύντομα οι πρώιμοι προπονητές-γυμναστές και ιατροί είχαν εντοπίσει ότι η πλούσια σε κρέας διατροφή οδηγεί σε επίτευξη μέγιστης μυϊκής ανάπτυξης και αθλητικής απόδοσης.

Η αθλητική διατροφή αποτελεί ένα κλάδο αιχμής στην επιστήμη της διατροφής που παρουσιάζει αλματώδη ανάπτυξη και ταχύτατη μεταβολή δεδομένων. Ωστόσο υπάρχουν πλέον βασικές αρχές όπως η αναλογία μακροθρεπτικών (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη)  οι οποίες ανάλογα με το άθλημα και την περίοδο παρουσιάζουν διαφορές με έμφαση όμως στην αυξημένη αναλογία πρωτεΐνης. Φαίνεται ότι αυτή η παρατήρηση είχε γίνει πολύ εύστοχα από τους προγόνους μας μέσα σε ένα γενικότερο πλαίσιο βελτιωμένης προπονητικής και απόδοσης. Για το τέλος παραθέτω ένα πίνακα εκατοστιαίας σύστασης μακροθρεπτικών όπως καταγράφηκαν για διάφορες εθνικές αποστολές που συμμετείχαν στους ολυμπιακούς αγώνες του 1936 στο Βερολίνο. Παρατηρήστε τη διαφορά μεταξύ των ίδιων Κρατών του μέσου όρου Εθνικής ομάδας με την ολυμπιακή ομάδα. Δεν ξετυλίγεται ευκρινέστατα η σημαντικότητα των ολυμπιακών αγώνων ? Δεν δίνεται μια απάντηση στο πόσο πιο λεπτομερής και επιστημονική δουλεία γίνεται σε αυτό το γεγονός κάθε 4 χρόνια? Να η απάντηση και στο θρύλο που θέλει τον Μίλωνα τον Κροτωνιάτη να καταναλώνει για το ολυμπιακό ιδεώδες 57000 θερμίδες/ημέρα.  

1.     National Geographic News - Ancient Olympians Followed "Atkins" Diet, Scholar Says

2.     Grandjean, Ann C. (1997) Diets of Elite Athletes: Has the Discipline of Sports Nutrition Made an Impact, The Journal of Nutrition Vol. 127 No. 5, pp. 874S-877S.

3.     Grivetti, L. E. and Applegate, E. A. (1997) From Olympia to Atlanta: A Cultural-Historical Perspective on Diet and Athletic Training, The Journal of NutritionVol. 127 No. 5, pp. 860S-868S.