Σκέψου μπρο νηφάλια κάτι που μπορεί να σου κάψει τα εγκεφαλικά κύτταρα, αν ο πυρήνας ενός ατόμου είχε το μέγεθος από ένα μπαλάκι του τένις και αυτό ήταν τοποθετημένο στην πλατεία Συντάγματος, το πρώτο ηλεκτρόνιο που θα συναντούσαμε θα ήταν 6.5 Km μακριά, δηλαδή περίπου στον Υμηττό. Αυτές είναι οι αναλογίες αποστάσεων στα άτομα της ύλης που συνθέτουν τον κόσμο και το σώμα μας. Έρχεται συνεπώς μοιραία η ερώτηση και όλος ο ενδιαμέσως χώρος τι είναι, τι κάνει, τι χρησιμεύει βρέ αδερφέ; Επιβιώνουμε μέσα σε μια έρημο με ελάχιστες οάσεις ύλης; Και αν ναι, αυτή η έρημος είναι φαινομενικά κενός χώρος ή κρύβει ζώσα ενέργεια;
Με την χρήση του όρου «κβαντική» πιθανότατα έχουν χαθεί ήδη οι μισοί αναγνώστες, ή έχουν κερδηθεί οι άλλοι μισοί για τους λάθος λόγους όμως. Ποιος ξέρει; Ας αποφύγουμε την αναφορά στο περίφημο αλλά χιλιοειπωμένο πείραμα της γάτας του Schrödinger, όπου εν τέλει καταλήγει ότι “Στον κβαντικό κόσμο, η πραγματικότητα δεν είναι καθορισμένη μέχρι να στρέψεις το βλέμμα σου προς αυτήν.”
Στον πραγματικό κόσμο η κβαντική φυσική μας χτυπά το πατζούρι θυμίζοντας ότι όχι απλά τον συμπληρώνει, αλλά αποτελεί θεμέλιο λίθο αυτού. Θα προσπαθήσω να μην επιμείνω άλλο σε γενικολογίες -αν και δεν είναι καθόλου έτσι-, ώστε να μην δημιουργήσω επιπλέον στρατούς αδιάφορων. Θα πρέπει να επεξηγήσω ότι με τον όρο κβαντικό φαινόμενο δεν θεμελιώνεται ένα θρησκευτικό κίνημα, ούτε εδραιώνεται κάποια φιλοσοφική τάση. Πολύ περισσότερο, δεν αποτελεί εργαλείο προς πώληση ή ενοικίαση για κάθε λογίς τσαρλατάνισμό.
Πως θα σας φαινόταν αν σας έλεγαν ότι όχι απλά υπάρχει η πεποίθηση αλλά η βεβαιότητα ότι το σώμα σας αν συμπτυχτεί αμιγώς στα υλικά συστατικά που περιέχει, δηλαδή πυρήνες ατόμων όπου αποτελούνται από πρωτόνια και νετρόνια, έχει μέγεθος ισάξιο με ένα κόκκο αλατιού ό οποίος ζυγίζει προφανώς το εκάστοτε βάρος που είστε; Δηλαδή πιο απλουστευμένα, το σώμα σας λαμβάνει πραγματικό υλικό χώρο όσο ένας κόκκος αλατιού, ο οποίος ζυγίζει σε κιλά όσο σας δείχνει η ζυγαριά σας.
Επίσης σύμφωνα με τους υπολογισμούς, μια μερίδα μακαρόνια με κιμά –όχι το τραγούδι- αν κάναμε το ίδιο πείραμα θα λάμβανε όλη η ύλη της· το μέγεθος ενός βακτηρίου Ε.Coli. Εν ολίγοις, ο ανυποψίαστος άνθρωπος που τρώει ένα πιάτο μακαρόνια με κιμά σε καθαρή ύλη θα μπορούσε να είναι ένας κόκκος αλατιού που καταβροχθίζει ένα βακτήριο. Τρελό; Δεν πρόκειται καθόλου για πεποίθηση διανόησης ή φιλοσοφίας αλλά αυτή η πραγματικότητα έγκειται στο ότι το 99.99….% της ύλης είναι κούφια, κενή, άδεια. Η ζωή όμως δεν βασίζεται στη μάζα, αλλά στη διάταξη του κενού, στη δομή, την ενέργεια και την πληροφορία. Το σώμα μας τελικά είναι σαν μια ορχήστρα παρά σαν ένας σωρός από τούβλα. Όπως αυτό που ακούμε από μια συμφωνική ορχήστρα, αποτελεί ένα λεπτεπίλεπτο παιχνίδι με τον αέρα, που όμως δεν βλέπουμε, έτσι και στο σώμα μας αυτό που κυριαρχεί, αυτό που “είμαστε” δεν είναι το “βάρος μας, αλλά οι συντονισμένες αλληλεπιδράσεις των ατόμων, μορίων και κυττάρων μας. Συνεπώς δεν είναι η ύλη ως αντικείμενο που συνδράμει στις φυσιολογικές μας λειτουργίες, αλλά το δίκτυο σχέσεων μεταξύ της ύλης και η οργάνωση των συστημάτων ή αλλιώς το πως καθίσταται εκμεταλλεύσιμο αυτό το κενό μέσα μας.
Οι φιλοσοφικές προεκτάσεις είναι αμέτρητες: από τις αναλογίες της ανθρώπινης ψυχικής και υλικής κενότητας, μέχρι την διαφορετική αντίληψη της παχυσαρκίας και στο ότι δεν μας χαρακτηρίζει απλά ένα νούμερο από κιλά, αλλά κάτι πολύ περισσότερο, η κβαντική φυσική συνεχίζει να κάνει αυτό που έκανε εξαρχής, δηλαδή φέρνει μια επιστημονική και εσωτερική επανάσταση. Έναν άλλο τρόπο να παρατηρεί κανείς τον κόσμο, δεδομένου ότι αποκτά τεκμηριωμένη υπόσταση ή πεποίθηση ότι αυτό που βλέπουμε ή ανιχνεύουν οι αισθήσεις μας, απέχει δραματικά από αυτό που πραγματικά είναι.
Κλείνοντας θα ήταν σκόπιμο να
αναφερθούμε στην Αρχή της Απροσδιοριστίας του Heisenberg - πατέρα της
κβαντικής-. Στην κβαντική φυσική, ένα σωματίδιο δεν
έχει σταθερή θέση και ορμή,
είναι δηλαδή ένα κύμα πιθανότητας ή αλλιώς δυναμικό σύστημα
που μεταβάλλεται διαρκώς. Αν θεωρητικά μπορούσαμε
να παρατηρήσουμε με γυμνό μάτι ένα ηλεκτρόνιο, κάθε στιγμή που θα το βλέπαμε θα
ήταν σε διαφορετικό σημείο της τροχιάς του. Μήπως ο οργανισμός μας δεν
ακολουθεί αυτή την αρχή; Κάθε δευτερόλεπτο απλά προσαρμοζόμαστε στις συνθήκες του
παρόντος, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο δύσκολο να χάσουμε τα
παραπάνω κιλά ενώ πριν λίγα χρόνια το είχαμε πετύχει. Αυτός είναι ο λόγος για
τον οποίο δεν υπάρχει για όλους μια και μόνο τέλεια δίαιτα, εφόσον καθένας μας
αποτελεί κυριολεκτικά μια στιγμιαία πιθανότητα που παλεύει να πραγματωθεί χέρι
χέρι με τις εκάστοτε συνθήκες.
Ας αφεθούμε σε αυτό το μαγικό χορό της φύσης, εναρμονισμένοι με το τώρα, σε έναν μικρόκοσμο που δεν μένει τίποτα στατικό και απόλυτο. Ας απολαύσουμε τον προσωποποιημένο μας «κβαντικό» χυμό μέσα σε έναν ωκεανό πιθανοτήτων, άλλωστε και αυτός σκεφτείτε ότι αν συρρικνωθεί, εξαφανίζοντας μαγικά όλο τον κενό ατομικό χώρο, λαμβάνει το μέγεθος ενός βακτηρίου. Προφανώς δεν θα σας σώσει από διαβήτη, παχυσαρκία και άλλες ασθένειες, ίσως όμως μέσω της επίγνωσης εκείνη τη στιγμή κατανοήσετε ότι πίνετε ολόκληρο τον κόσμο της κβαντικής, και αυτό αποτελεί κάτι πολύ ανώτερο, αποτελεί έμπνευση.
